Cách đây khoảng hơn 700 năm, làng Thủy Xuân là nơi cung cấp hương đốt cho triều đình và quan lại nhà Nguyễn cũng như cả vùng Thuận Hóa, Phú Xuân. Ngày nay, làng Thủy Xuân vẫn tiếp tục lưu giữ và truyền lại nghề làm hương qua bao đời, không chỉ sản xuất, kinh doanh hương đốt mà còn trở thành điểm du lịch Huế nổi tiếng. 

Làng hương Thủy Xuân cách trung tâm thành phố Huế chỉ khoảng 7km, lại nằm trên cung đường du lịch lăng Tự Đức – đồi Vọng Cảnh nên khá thuận lợi cho khách du lịch ghé đến. 

Hương của làng Thủy Xuân được làm thủ công từ các nguyên liệu hoàn toàn tự nhiên nên hương có mùi nhẹ nhàng, êm dịu và không gây hại cho sức khỏe. Một cây hương gồm có phần lõi và phần bột. Dân làng hương Thủy Xuân dùng ruột tre khô chẻ nhỏ rồi phơi nắng nhiều ngày để làm lõi hương, như vậy khi đốt thì nén hương sẽ cháy đều đến chân hương mà không bị gãy ngang. 

Bột hương được làm từ các nguyên liệu hương quế chi, hoa hồi, đinh hương, thảo quả, nụ tùng, vỏ bưởi… phơi khô, xay nhỏ và nghiền thành bột rồi trộn theo tỷ lệ nghiêm ngặt. Nếu là nhang quế thì bột vỏ cây quế sẽ chiếm tỷ lệ nhiều hơn, nhang trầm thì là bột trầm. Hỗn hợp bột này sau đó được trộn với keo để tạo độ kết dính, sau đó se lại quanh lõi hương thật đều, đẹp.

Những ngày nắng, các nghệ nhân lại trải hương ra sân nhà, ở 2 bên đồng cỏ để phơi khô hương. Khác với các làng hương ở những nơi khác, làng hương Thủy Xuân vẫn còn rất chú trọng bước nhuộm chân hương. Tại đây có đến 7 loại màu dùng để nhuộm chân hương. Bên cạnh 2 màu chân hương cơ bản là đỏ và nâu, làng hương Thủy Xuân đã pha trộn để tạo nên màu tím, vàng, xanh lá, xanh dương… để nhuộm. 

Sau khi nhuộm, các cây hương được cột lại thành bó với một đầu được trải xòe ra như đóa hoa đang nở. Các bó hương được sắp xếp thành nhiều hình thù đa dạng: hình tròn, hình hoa, hình đối xứng… tạo nên khung cảnh rực rỡ đầy màu sắc, trở thành background check-in đậm chất Huế của các tín đồ du lịch.

Bên cạnh hương quế, hương trầm là một trong những sản phẩm đặc trưng của làng hương Thủy Xuân. Hương trầm được làm từ cây dó bầu hoặc cây dó trầm. Nguyên liệu được các hộ dân ở đây thu mua từ các phu trầm mang từ rừng về, vì vậy hương trầm của làng hương Thủy Xuân có mùi hương nhẹ nhàng, không hề có mùi hóa chất nhân tạo. 

Tùy theo sở thích của khách hàng mà bột hương được pha trộn tỷ lệ trầm ít hay nhiều, bột trầm càng nhiều thì giá càng cao. Hương trầm không chỉ có loại hương cây để cắm mà còn có loại hương nụ, hương không tăm để xông, đốt.

Bên cạnh se tay thủ công, một số hộ làm hương đã đầu tư máy móc để se được nhiều hương hơn, đáp ứng nhu cầu ngày càng gia tăng của khách hàng. Hương se bằng máy đều hơn, đẹp hơn mà không ảnh hưởng đến chất lượng của hương.

Đặc biệt, người dân làng hương Thủy Xuân không chỉ là các nghệ nhân làm hương mà còn là đại sứ du lịch Huế. Các Mệ, các chú, chị luôn niềm nở đón chào khách du lịch đến tham quan. Họ sẵn sàng giới thiệu, thuyết minh về các công đoạn làm hương và cho du khách trải nghiệm làm hương. 

Nguồn: VnExpress